پایان نامه کارشناسی ارشد

مقایسه نارسایی هیجانی و نشخوار ذهنی در نوجوانان دارای سابقه خود زنی و عادی

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسه نارسایی هیجانی و نشخوار ذهنی در نوجوانان دارای سابقه خود زنی و عادی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه نوجوانان دارای آسیب خودزنی و نوجوانان عادی که به پزشکی قانونی شهرستان اردبیل مراجعه بودند. بدین منظور 25 نوجوانان دارای آسیب خود زنی و 25 نفر از نوجوانان عادی به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی- مقایسه ای بوده و برای جمع آوری داده­ها از پرسشنامه نارسایی هیجانی تورنتو-20(FTAs) و مقیاس 22 سوالی نولن- هوکسما و برای تجزیه تحلیل داده­ها نیز از روش آماری Manova استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین نوجوانان دارای آسیب خودزنی و عادی در متغیرهای نارسایی هیجانی و مؤلفه­های آن­ها و نشخوار ذهنی تفاوت معناداری وجود دارد یعنی نوجوانان دارای آسیب خودزنی از نظر نارسایی هیجانی و مولفه های آن و نشخوار ذهنی در سطح بالایی هستند. بنابراین یافته­های این پژوهش علاوه بر مشخص نمودن این متغیرها در نوجوانان دارای آسیب خود زنی و نوجوانان عادی می­تواند راهبردهای آموزشی، تربیتی و کاربردی ارزنده­ای به مسئولین و کارشناسان مسائل تربیتی ارائه نماید.

کلیدواژه­ها: نارسایی هیجانی، نشخوار ذهنی، آسیب خود زنی.

مقدمه

بهداشت روانی نوجوانان در سال های اخیر مورد توجه متخصصان قرار گرفته است(کلیتر و همکاران[1]،2010). نوجوانی مرحله ای انتقالی در زندگی محسوب می شود این دوره با تغیرات روانشناختی و جسمانی و افزایش تمرکز بر بدن همراه است. رفتار های خود آسیبی تحت عنوان تخریب عمدی یا تغییر بافت های های بدن بدون قصد آشکار خودکشی تعریف شده است(فاوازا[2]،1998) رفتارهای خود آسیبی به میزان زیادی در همه فرهنگ ها یافت می شود و از شایعترین مشکلات در میان نوجوانان است(جاکبسون و گولد[3]،2007) رفتار های خود آسیبی پدیده تازه ای نبوده و از سال 1880 مورد توجه محققان قرار گرفته است.منینگرنخستین کسی بود که رفتار های خود آسیبی را از رفتار های منتهی به خودکشی متمایز کرد. اگر چه خودکشی حد نهایی رفتار خود آسیب رسان است، اما اصطلاح رفتار های خود آسیب رسان برای رفتار های غیر کشنده به کار گرفته می شود(جنیفر و همکاران^[4]،2008) البته بسیاری از محققان، سایر رفتار هایی که در طولانی مدت و به طور غیر مستقیم نیز باعث آسیب به خود می شوند، نظیر سوء مصرف دارو، مصرف فراوان الکل و رژیم های غذایی سخت را از جمله رفتار های خود آسیب رسان ذکر کرده اند(دلو و هولر^[5]،2004). به طور شایع این رفتار با اختلال روانی یا تروما همراه است. رویداد های آسیب رسان زندگی نظیر آزار یا غفلت در دوران کودکی می تواند رشد ویژگی های نارسایی هیجانی را از طریق ایجاد اختلال در کارکردهای بهنجار هیجانی افزایش دهد. به عبارت دیگر، اعمال آزار روانی بر فرد باعث شکل گیری تدریجی احساساتی مانند خشم معطوب به خود(خود آژآری) شرم، حقارت و حالات تجزی های شده و زمانی که این حالات هیجانی به صورت تعمیم یافته و پایدار در آیند، منجر به نارسایی های هیجانی می شوند(دی پرینس و فرید[6]،1999) از این رو افرادی که موفق به ارزیابی هیجان های خود نیستند به عبارت دیگر دچار نارسایی هیجانی هستند، باعث بروز نشخوار ذهنی می شود. نارسایی هیجانی سازه شخصیتی است که با فقدان خیالپردازی، ظرفیت کم برای افکار سمبولیک و ناتوانی برای تجربه و بیان هیجانات مشخص می شود، نارسایی هیجانی به حالتی اطلاق می شود که در اثر آن فرد در درک، پردازش و بیان هیجانات خود مشکل دارد (سیفنوس،2011). شواهد نشان می دهد که نارسایی هیجانی به دلیل رخدادهای دوران کودکی ایجاد می شود (مونتباروسی،2004). در مطالعه ای نشان دادند که نارسایی هیجانی با عدم صمیمیت و نزدیکی با دیگران و اشکال در روابط بین فردی همبستگی مثبتی دارد(مونتاباروسی،2004).در مطالعه ای دیگر نشان دادند که افراد دارای نارسایی هیجانی کارکرد جسمی و اجتماعی کمتر، مشکلات هیجانی بیشتر و بهزیستی هیجانی پایین نسبت به افراد سالم دارند (کاویانی،2000). دیویس و کلارک (1998) در بررسی تاثیر تنظیم هیجان بر نشخوار ذهنی دریافتند افرادی که در هنگام رویارویی با یک رویداد استرس زا دچار نارسایی هیجانی می شوند باعث پدید آوردن نشخوار ذهنی پس از آن رویداد می شود. بنابراین به دلیل نارسایی هیجانی، افراد دچار کاهش منابع شناختی و افزایش توجه مبتنی بر خود، فراوانی افکار و در نتیجه نشخوار ذهنی را زیاد می کند.نشخوار فکری به عنوان اشتغال دائمی به یک اندیشه با موضوع و تفکر درباره آن شناخته می شود. نشخوار فکری طبقه ای از افکار آگاهانه است که حول یک محور مشخص می گردد و بدون وابستگی به تقاضاهای محیطی، این افکار تکرار می شوند. نشخوار فکری مجموعه ای از افکار منفعلانه هستند که جنبه تکراری دارند، ومانع حل مساله سازگارانه شده وبه افزایش عاطفه منفی می انجامد (نولن، 2000). طبق نظریه سبک های پاسخ نالن هوکسما، نشخوار فکری به عنوان تفکر تکرار شونده دربارۀ علائم خود آزاری ، علل احتمالی و پیامدهای این علائم تعریف شده است، شدت و سیر خود آزاری پیامد ارزیابی فرد از علائم خودآزاری را به واسطه افزایش تفکر منفی، حل مساله ناکارآمد، تداخل با رفتار هدفمند وکاهش حمایت اجتماعی شدت وتداوم می بخشد(منصوری و همکاران 2010). متغیر مرتبط دیگر نارسایی هیجانی است. لذا تمرکز پژوهش حاضر به بررسی نشخوار ذهنی و نارسایی هیجانی در نوجوانان دارای سابقه خود زنی و عادی معطوف می باشد.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده............................................................................................................................................................د

فصل اول

کلیات تحقیق

1-1- مقدمه- 2

1-2- بیان مسئله- 3

1-3- اهمیت و ضرورت موضوع- 6

1-4- اهداف پژوهش- 7

1-4-1- هدف کلی پژوهش- 7

1-4-2- اهداف جزئی پژوهش- 7

1-5- فرضیههای پژوهش- 7

1-6- تعریف متغیرهای پژوهش- 7

فصل دوم

پایه های نظری و پیشینه تحقیق

2-1- آسیب خود زنی- 11

2-1-1- طبقه بندی رفتار جرح خویشتن(SIB)- 13

2-1-1-1- جرح خویشتن قالبی- 13

2-1-1-2- جرح خویشتن عمده- 13

2-1-1-3- جرح خویشتن وسواسی- 14

2-1-1-4- جرح خویشتن تکانشی- 14

2-1-3- مدل های تبیینی خود زنی- 14

2-1-3-1- مدل جنسی/ سادو مازوخیسم- 14

2-1-3-2- مدل مسخ شخصیت- 15

2-1-3-3- مدل ضد خودکشی- 16

2-1-3-4- مدل فیزولوژیکی/ بیولوژیکی- 16

2-1-3-5- مدل تنظیم عاطفه- 17

2-1-3-6- مدل محیطی- 18

2-1-4- تحلیل تحولی از رفتار جرح خویشتن- 18

2-1-5- سطوح احساس کفایت و نقش آن در جرح خویشتن- 19

2-1-5-1- سطح انگیزشی- 19

2-1-5-2- سطح نگرشی- 20

2-1-5-3- سطح ابزاری- 21

2-1-5-4- سطح هیجانی- 22

2-1-5-5- سطح ارتباطی- 22

2-2- پیشینه نظری نارسایی هیجانی- 23

2-2-1- نارسایی هیجانی- 23

2-2-2-تاریخچه- 25

2-2-3-انواع نارسایی هیجانی- 25

2-2-3-1-ساختار انواع نارسایی هیجانی- 26

2-2-4-انواع نارسایی هیجانی و اختلالات شخصیتی- 27

2-2-5- رابطه بین انواع نارسایی هیجانی و شخصیت- 28

2-2-6- رابطه بین ویژگی های شخصیتی و انواع نارسایی هیجانی: 28

2-2-7- همه گیرشناسی- 37

2-2-8-نارسایی هیجانی به عنوان پیش بینی کننده یا تعدیل کننده نتایج درمانی- 38

2-2-9-مداخله برای تغییر نارسایی هیجانی- 40

2-3- نشخوار ذهنی- 40

2-3-1- مقدمه- 40

2-3-2-تعاریف نشخوار ذهنی- 41

2-3-3- نشخوار ذهنی در مقابل افکار اتوماتیک منفی- 42

2-3-4- نشخوار ذهنی در مقابل توجه خود متمرکز و خودآگاهی خصوصی 42

2-3-5- نشخوار ذهنی در مقابل نگرانی- 42

2-3-6- نظریه های نشخوار ذهنی- 43

2-3-6-1- نظریه سبک پاسخ- 43

2-3-6-2- نظریه فراشناخت نشخوار ذهنی و مدل عملکرد اجرایی خودنظمی(S-REF)- 44

2-3-6-3- نظریه نشخوار ذهنی به عنوان عملکرد پیشبرد هدف و عملکرد نیمکره های مغزی- 45

2-3-7- نتیجه گیری کلی از مبحث نشخوار ذهنی- 46

2-4- پیشینه تحقیقاتی پژوهش- 48

پیشینه مربوط به نارسایی هیجانی- 48

پیشینه های مربوط به نشخوار ذهنی- 49

جمع بندی- 50

فصل سوم

روش شناسی

3-1- مقدمه- 53

3-2- روش پژوهش- 53

3-3- جامعه آماری- 53

3-3-1- نمونه و روش نمونه گیری- 53

3-4- ابزار گردآوری دادهها- 54

3-4-1- مقیاس نارسایی هیجانی تورنتو-20(FTAs)- 54

3-4-2- مقیاس نشخوار ذهنی- 54

3-5- روش اجرای پژوهش- 54

3-6- روش تجزیه تحلیل آماری داده‌ها- 55

فصل چهارم- 56

تجزیه و تحلیل دادهها- 56

4-1- مقدمه- 57

4-2- یافته های جمعیت شناختی- 57

4-3- یافته های توصیفی- 60

4-4- شاخص‌های استنباطی متغیرهای مورد مطالعه- 61

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه- 71

5-2- بحث و تفسیر یافته‌های پژوهش- 71

5-3- محدودیت‌های تحقیق- 73

5-4- پیشنهادات پژوهشی- 73

5-5- پیشنهادات کاربردی- 74

منابع- 75

ضمایم و پیوستها- 86

فهرست جداول

جدول 4-1:میانگین و انحراف معیار تعداد فرزندان در خانواده آزمودنی ها در دو گروه مورد پژوهش. 57

جدول 4-2:میزان درآمد خانواده های آزمودنی ها در ماه به هزار تومان 58

جدول 4-3:سطح سواد والدین در گروه های آزمودنی های با سابقه خود زنی و بدون سابقه خود زنی. 58

.جدول 4-4- توزیع آزمودنی ها بر حسب سن. 59

4-3-1- توزیع فراوانی آزمودنیها بر اساس سن. 60

جدول شماره 4-5 شاخص های آماری متغیر سن برحسب آزمودنیها. 60

جدول شماره 4-6 میانگین و انحراف معیار نمره های نارسایی هیجانی و زیر مقیاس های آن. 61

جدول شماره 4-7 میانگین و انحراف معیار نمره های نشخوار ذهنی 61

جدول 4-8: نتایج آزمون لوین مبنی بر پیش فرض تساوی واریانسها 62

جدول 4-10: نتایج آزمون لوین مبنی بر پیش فرض تساوی واریانسها 63

جدول 4-13: نتایج تحلیل واریانس برای مقایسه میانگین نمرات دشواری در توصیف احساسات در دو گروه نوجوانان دارای سابقه خود زنی و عادی 65

جدول شماره 4-15: نتایج تحلیل واریانس برای مقایسه میانگین نمرات مولفه ی سبک تفکر نوجوانان دارای سابقه خود زنی و عادی. 66

جدول 4-16: نتایج آزمون لوین مبنی بر پیش فرض تساوی واریانسها 66

جدول شماره 4-17: نتایج تحلیل واریانس برای مقایسه میانگین نمرات نشخوار ذهنی در دو گروه نوجوانان دارای سابقه خود زنی و عادی 67

جدول 4-18- نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چند متغیره نارسایی هیجانی و نشخوار ذهنی. 68

جدول 4-19- نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) بر روی مولفه های نارسایی هیجانی. 69

خرید فایل

[ادامه مطلب را در اینجا بخوانید ...] ایران دانلود...